Kreatywny język polski: grudnia 2024

Przy okazji omawiania "Opowieści z Narnii" C. S. Lewis realizuję moją ulubioną lekcję, którą powtarzam co roku, czyli sąd. W klasach 7 i 8 rozprawy wychodzą genialnie, a w młodszych 4 i 5 to raczej takie wesołe przebieranki z próbą tworzenia argumentów w tle. Poniżej podział klasy ok. 20 osobowej i zadania dla poszczególnych grup - karty pracy. Najinteligentniejsi uczniowie w klasie otrzymuja zadanie bronienia Białej Czarownicy, bo to oczywiście bardzo trudne. Ja wcielam się w sędziego prowadzącego rozprawę - tego z młotkiem, ale o winie decyduje ława przysięgłych po wnikliwym wysłuchaniu obu stron. Dzieciaki uwielbiają tę lekcję. Zajmuje zwykle 2h lekcyjne. 1 to przygotowanie rozprawy i 2 to sama rozprawa. Na sali nie powinno zabraknąć ptasiego mleczka, które można z klasą wspólnie spałaszować po dobrze przeprowadzonej rozprawie.

Karty pracy: Pobierz karty pracy w grupach

Lektury obowiązkowe - Egzamin ósmoklasisty - 2021/2022

1) Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa;
2) Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks);
3) René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
4) Ignacy Krasicki, wybrane bajki;
5) Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa;
6) Adam Mickiewicz, Powrót taty, Pani Twardowska, Pan Tadeusz (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego);
7) Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni;
8) Bolesław Prus, Katarynka;
9) Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy;
10) Juliusz Słowacki, W pamiętniku Zofii Bobrówny;
11) John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem;
12) Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego;
13) wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie, o Orfeuszu i Eurydyce;
14) Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, o miłosiernym Samarytaninie;
15) wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie;
16) wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek, Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;
17) wybrane wiersze Władysława Bełzy, Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego oraz pieśni i piosenki patriotyczne.”,

Lektury obowiązkowe - Matura 2021/2022

1. STAROŻYTNOŚĆ
1.1 Sofokles - Antygona
1.2 Biblia frag.
1.3 Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja
1.4 Homer, Iliada frag., Odyseja frag.
2. ŚREDNIOWIECZE
2.1 Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu frag.
2.2 Legenda o św. Aleksym frag.
2.3 Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią frag.
2.4 Pieśń o Rolandzie frag.
2.5 Gall Anonim, Kronika polska frag.
3. RENESANS
3.1 Jan Kochanowski - fraszki, pieśni i treny (wybór), Odprawa posłów greckich
3.2 William Szekspir - Makbet, Romeo i Julia
3.3 Dante Alighieri, Boska komedia frag.
3.4 Piotr Skarga, Kazania sejmowe frag.
3.5 Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki frag.
4. BAROK
4.1 Jan Andrzej Morsztyn - wybór wierszy
4.2 Daniel Naborowski - wybór wierszy
4.3 Wacław Potocki - wybór wierszy
5. OŚWIECENIE
5.1 Ignacy Krasicki – bajki, satyry (wybór), Hymn do miłości ojczyzny
5.2 Molier - Skąpiec
6. ROMANTYZM
6.1 Johann Wolfgang Goethe - Cierpienia młodego Wertera
6.2 Adam Mickiewicz - Romantyczność
6.3 Adam Mickiewicz - Dziady cz. III
6.4 Juliusz Słowacki - Kordian
6.7 Juliusz Słowacki - Wybór wierszy
6.8 Zygmunt Krasiński - Nie-Boska komedia
6.9 Cyprian Kamil Norwid - Wybór wierszy
7. POZYTYWIZM
7.1 Bolesław Prus - Lalka, Z legend dawnego Egiptu
7.2 Eliza Orzeszkowa - Gloria victis
7.3 Henryk Sienkiewicz - Potop
8. MŁODA POLSKA
8.1 Stanisław Wyspiański - Wesele
8.2 Władysław Reymont - Chłopi (t.1)
8.3 Stefan Żeromski - Przedwiośnie, Rozdziobią nas kruki, wrony…
8.5 Fiodor Dostojewski - Zbrodnia i kara
9. XX - LECIE MIĘDZYWOJENNE
9.1 Witold Gombrowicz - Ferdydurke frag.
99. WSPÓŁCZESNOŚĆ
99.1 Tadeusz Borowski - Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli
99.2 Gustaw Herling-Grudziński - Inny świat
99.3 Sławomir Mrożek – Tango
99.4 Hanna Krall - Zdążyć przed Panem Bogiem
99.5 Albert Camus - Dżuma
99.6 George Orwell, Rok 1984
99.7 Józef Mackiewicz, Droga donikąd
99.8 Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii)
99.9 Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych)
99.91 Antoni Libera, Madame
99.92 Andrzej Stasiuk, Miejsce
99.93 Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie
99.94 Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem

List w sprawie polonistów

Polonista to nie zawód, lecz hobby,
Polonistą być - nie życzę nikomu.
Polonista po godzinach nie dorobi,
Choćby zabrał robotę do domu.
Polonista nie wędruje po mieszkaniach,
Nie odzywa się wchodząc ze dworu:
- Bardzo ładnie rozbieram zdania,
Czy jest jakieś stare zdanie do rozbioru?
Choćby szukał, racji i pretekstów
I tak zawsze pozostanie na uboczu -
Mniej się ceni analizę tekstu
Od banalnej analizy moczu...
Cera blada, na portkach łaty,
Rozmaite braki w kondycji,
Oświeceniem nie oświecisz sobie chaty,
Pozytywizm nie poprawi twej pozycji.
Poloniście sterczą chude żebra
Jak sztachety mizernego płotu,
Gdy się jeden raz u Zuzi rozebrał,
To się składał z orzeczenia i z podmiotu.
A jak inny zleciał kiedyś z ławki,
Bo był gapa wyjątkowa i niezguła,
To zostały zeń cztery przydawki,
Dwa zaimki i partykuła...
Polonista, niepoprawny romantyk,
Nie największym się cieszy mirem,
Ale ja mu - laury i akanty,
Ale ja mu - kadzidło i mirrę!
Ale ja go całuję w ramię,
Ale ja go podziwiam i cenię,
A ty przed nim na kolana, chamie,
Cały w złocie i volkswagenie!
Bo jeżeli jesteś i ja jestem,
To dlatego, że stojący na warcie
Polonista znużonym gestem
Kartki książek wertował uparcie
Za kajzera i za Hitlera,
I za cara, i za innych carów paru,
I dlatego właśnie nie umiera
Coś ważnego, co nazywa się Naród.
Więc zamieszczam na końcu listu
Ja, satyryk, błazen i ladaco,
Zdanie proste: - Kocham polonistów!
Rozwinięcie zdania: -
... bo jest za co!

Andrzej Waligórski

Kreatywny język polski

Sąd nad Białą Czarownicą - lekcja w klasie 4 lub 5

Popularne posty